Снорри Стурлусон

Младшая Эдда (Часть 2)

fyrir því sum orð dregin til hægenda. En sýnt er í þessi vísu þat, at orðin munu finnast, ef vandliga er leitat, ok mun hér þat sýnast, at flest frumsmíð stendr til bóta. Svá er hér kveðit:

17. Slíks glóðar verr sækir

slétt skarð hafi jarðar,

hlífgranda rekr hendir

heit köld loga öldu.

Fljótt válkat skilr fylkir

friðlæ, röðuls sævar

ránsið ræsir stöðvar,

reiðr, glaðr, frömum meiðum.

Hér er í fyrsta vísuorði svá kveðit: slíks glóðar. Sík er vatn, glóð er eldr, en eldr ok vatn hatar hvárt öðru. Verr sækir, þat er ólíkt at verja ok sækja. Annat vísuorð er svá: slétt,skarð hafi jarðar. Slétt, þat er jafnr, skarð, þat er óslétt; ok svá hafi jarðar. Sær er haf, land er jörð. En þá er í eittt fall mælt, at sá ferr af hafi til jarðar. Þriðja vísuorð er svá: hlífgranda, þat er ljóst refhvörfmælt, ok svá: rekr hendir. Sá flytr braut, er rekr, en sá stöðvar, er hendir. Svá er it fjórða: heit köld, þat er ljós orð, ok svá: loga öldu. Logi er eldr, alda er sjár. Fimmta orð er svá: fljótt válkat. Fljótt er þat, er skjótt er, válkat þat, er seint er, ok svá: skilr fylkir. Sá, er skilr, dreifir, en sá, er fylkir, samnar. Sétta orð er svá: friðlæ. Friðr er sætt, læ, þat er vél, ok enn: röðuls sævar. Röðull er sól, ok gengr hon fyrir eld í öllum kenningum, sær er enn sem fyrr á móti eldi. Sjaunda orð er svá: ránsið. Rán, þat er ósiður, ok svá: ræsir stöðvar. Sá flytr, er ræsir, en sá heldur aftr er stöðvar. Átta orð er svá: reiðr glaðr, þat er ljóst mælt, ok svá: frömum meiðum. Þat er ójafnt at vinna manni frama eða meiðslur.

Hér eru sýnd í þessi vísu sextán orðtök sundrgreinilig ok eru flest ofljós til rétts máls at færa, ok skal þá svá upp taka: Slíks glóð, þat er gull. Sækir gulls, þat er maðr. Hann verr skarð jarðar, hafi slétt, þat eru Firðir, svá heitir fylki í Nóregi. Hlífgrandi, þat er vápn. Hendir loga öldu er maðr, en rekr köld heit sverðinu, þat er at hegna ósiðu. Fljótt válkat má þat kalla, er skjótráðit er, þat skilr hann af ófriðinum. Konungr heitir fylkir. Ránsið ræsir stöðvar sævar röðuls frömum meiðum. Þetta heita in mestu refhvörf.

Þessi eru önnur refhvörf, ok eru hér hálfu færi vísuorð, þau er refhvörfum eru ort, ok eru þau tvenn í öðru vísuorði ok eru fyrir því kölluð in mestu.

18. Blóð fremr, hlökk at háðisk,

heldr slitnar dul, vitni.

Skjöldr, en skatnar foldir,

skelfr harðr, taka varða.

Fal lætr of her hvítan

hollr gramr rekinn framðan,

en tyggja sonr, seggjum,

svalr brandr, dugir, grandar.

Hér eru þau refhvörf í öðru orði: heldr ok slitnar ok dul ok vitni. Dul er laun, en vitni er sannan. En í fjorða vísuorði eru þessi: skelfr harðr, taka varða.Í sétta vísuorði er svá: svalr brandr. Brandr er eldsheiti. Dugir grandar, þetta er ofljóst ort. Hér eru ok önnur máltök, þau er til máls skal taka, svá at kalla: blóð fremr vitni, þat er vargr, en dul eða laun slitnar eða rofnar, at hlökk háðisk, þat er orrosta. Ok í öðrum fjórðungi er svá, at harðr skjöldr