Михаэль Лайтман

Каббала в контексте истории и современности

subjectum adaequatum huius sapientiae Kabbalisticae. Cum igitur hoc esse sive verbum sit omnium rerum primum regulans, palam est quod ejus sapientia est omnium aliarum scientiarum longe valde regulatrix». Raymundi Lullii Opera.Изд. Цетцнера. P. 43.

[44] «scientiae recipiunt sua principia, amp; radices ab ista; vt Theologia, philosophia, mathematica. Et propterea namque istae scientiae sunt subalternatae huic sapientiae, amp; sua principia amp; regulae sunt subalternatae principiis eius, amp; regulis amp; ideo earum modus demonstrandi est imperfectus sine ista. amp; similiter post Theologiam amp; philosophiam omnes certae scientiae per istam quartam figuram aquiruntur».Raymundi Lullii Opera.Изд. Цетцнера. P. 93 f.

[45] «In uniuersali autem duas scientias, hoc etiam nomine honorificarunt, unam quae dicitur ars combinandi, amp; est modus quidam procedendi in scientiis, amp; est simile quid, sicut apud nostros dicitur ars raymundi. Aliam quae est de virtutibus rerum superiorum, quae sunt supra lunam, amp; est pars magiae naturalis suprema. Vtraque istarum apud Hebraeos etiam dicitur Cabala, amp; de utraque istarum etiam aliquando fecimus mentionem in conclusionibus nostris. Illa enim ars combinandi, est quam ego in conclusionibus meis uoco, alphabetariam reuolutionem». Pico.Opera,I. S. 180 f.

[46] Гете И. В. Материалы к истории учения о цветах. 1805-1810.

[47] Sprengel.Versuch einer pragmatischen Geschichte der Arzneykunde(в 5 томах). Halle, 1792-1803.Vol. 2. P. 358-362.

[48] «Haec est Cabala quae nos humi degere non sinit, sed mentem nostram extollit ad altissimam comprehensionis metam». Reuchlin.De arte cabalistica, 20a.

[49] «Die wahre Asthetik ist die Kabbala». Schlegel,Kritische F. Schlegel-Ausgabe.Изд. Ernst Behler (в 35 томах). Paderborn, 1958. Vol. 16. P. 305.

[50] См.: Coudert A. P.Leibniz and the Kabbalah. Dordrecht, 1995; Coudert A. P.The Impact of the Kabbalah in the Seventeenth Century. Leiden, 1999. С. 308-329. См. также: Foucher de Cariel A. Leibnitz, la philosophie juive et la Cabala. Paris, 1861; Politella J. Platonism, Aristotelism and Cabalism in the philosophy of Leibniz. Philadelphia, 1938; Hutin S. Henry More. Hildesheim, 1966. Pp. 194-197. ОвлияниихристианскойКаббалынамонадологиюЛейбницасм.: Merchant C. The Vitalism of Anne Conway: Its Impact on Leibnitz’s Concept of the Mind // Journal of the History of Philosophy. 1979. Vol. 17. Pp. 255-269.

[51] «Vetus verbum est, Deum omnia pondere, mensura, numero fecisse. Itaque numerus quasi figura metaphysica est, et Arithmetica est quadam Statica Universi, qua rerum potentiae explorantur. Jam inde a Pythagora persuasi fuerunt homines, maxima in numeris mysteria latere. Et Pythagoram credibile est, ut alia multa, ita hanc quoque opinionem ex Oriente attulisse in Graeciam. Sed cum vera arcani clavis ignoraretur, lapsi sunt curiosiores in futilia et superstitiosa, unde nata est Cabbala quaedam vulgaris, a vera longe remota, et ineptiae multiplices cujusdam falsi nominis Magiae, quibus pleni sunt libri. Interea insita mansit hominibus facilitas credendi mirificia inveniri posse numeris, characteribus et lingua quadam nova, quam aliqui Adamicam, Jacobus Bohemus die Natur-Sprache vocat». Leibniz.Die philosophischen Schriften, VII. P. 184.

[52] Leibniz.Die philosophischen Schriften, VII. P. 521.

[53] «Pythagoras ille meus, philosophiae pater, tamen qui non a graecis eam doctrinae praestantiam quin potius ab illis ipsis Iudaeis receperit. Itaque Cabalista nominandus erat, ipse nomen illud Cabalae suis incognitum primus in nomen philosophiae grecum mutaverit». Reuchlin.De arte cabalistica, 22b f.

[54] Theophrastus Paracelsus. Das Buch Paragramum.Изд. Franz Strunz. Leipzig, 1903. P. 56.

[55] Соловьев Владимир Сергеевич (1853-1900) -русский философ, поэт, публицист и литературный критик.

[56] Соловьев В. С. София // Логос. 1991. № 2. С. 189.

[57] ЭнциклопедическийсловарьБрокгаузаиЕфрона. СПб., 1894.Т. 26. С. 782-784. См. также: Соловьев В. С. Собр. соч. СПб., 1907. Т. 9. С. 111-116.

[58] Sepher ha-Zohar (Le Livre de la Splendeur). Doctrine esoterique de Israelites traduit par Jean de Pauli. Paris, 1906-1911. Vol. 1-6.

[59] Подробнее об этом см.