Снорри Стурлусон

Младшая Эдда (Часть 1)

myndi gegna, er jörðin ok dýrin ok fuglarnir höfðu saman eðli í sumum hlutum ok þó ólík at hætti. Þat var eitt eðli at jörðin var grafin í hám fjalltindum ok spratt þar vatn upp, ok þurfti þar eigi lengra at grafa til vatns en í djúpum dölum. Svá er ok dýr ok fuglar, at jafnlangt er til blóðs í höfði ok fótum. Önnur náttúra er sú jarðar, at á hverju ári vex á jörðinni gras ok blóm, ok á sama ári fellr þat allt ok fölnar, svá ok dýr ok fuglar, at vex hár ok fjaðrar ok fellr af á hverju ári. Þat er in þriðja náttúra jarðar, þá er hon er opnuð ok grafin, þá grær gras á þeiri moldu, er efst er á jörðinni. Björg ok steina þýddu þeir móti tönnum ok beinum kvikenda. Af þessu skilðu þeir svá, at jörðunni væri kvik ok hefði líf með nökkurum hætti, ok vissu þeir, at hon furðuliga gömul at aldartali ok máttug í eðli. Hon fæddi öll kykvendi, ok hon eignaðist allt þat, er dó. Fyrir þá sök gáfu þeir henni nafn ok tölðu ætt sína til hennar.

И узнали люди от своих предков, что уже много сотен лет земля, солнце и небесные светила такие же, но пути у небесных светил неодинаковы: у одних путь длиннее, чем у других. И многое в этом роде заронило в них подозрение, что есть некто, управляющий небесными светилами, соразмеряя по своей воле их пути. И думали, что, верно, он обладает большой властью и могуществом. И люди верили, что это он правит стихиями и он существовал еще до того, как появились небесные светила. И видели они, что если он направляет ход небесных светил, то, верно, ему подчиняются солнечный свет, и небесная роса, и плоды земные, которые от них родятся, и ветры, а значит, и морские бури. Они не ведали, где его государство, но верили, что ему подчиняется все, что ни есть на земле и в воздухе: небо и небесные светила, море и ветры.

Þat sama spurðu þeir af gömlum frændum sínum, at síðan er talið váru mörg hundruð vetra, þá var in sama jörð ok sól ok himintungl, en gangr himintunglanna var ójafn. Áttu sum lengra gang, en sum skemmra. Af þvílíkum hlutum grunaði þá, at nökkurr myndi vera stjórnari himintunglanna, sá er stilla myndi gang þeira at vilja sínum, ok myndi sá vera ríkr mjök ok máttigr. Ok þess væntu þeir, ef hann réði fyrir höfuðskepnunum, at hann myndi ok fyrr verit hafa en himintunglin, ok þat sá þeir, ef hann ræðr gangi himintunglanna, at hann myndi ráða skini sólar ok dögg loftsins ok ávexti jarðarinnar, er því fylgir, ok slíkt sama vindinum loftsins ok þar með stormi sævarins. Þá vissu þeir eigi, hvar ríki hans var, en því trúðu þeir, at hann réð öllum hlutum á jörðu ok í lofti, himins ok himintunglum, sævarins ok veðranna.

И чтобы рассказать обо всем этом и сохранить в памяти, они сами придумали всему имена. И эта вера претерпела немало изменений, ибо народы делились и расходились их языки. Но они разумели все земным разуменьем, ибо им не была дана духовная мудрость. Поэтому они думали, что все сделано из некоего вещества.

En til þess at heldr mætti frá segja eða í minni festa, þá gáfu þeir nöfn með sjálfum sér öllum hlutum, ok hefir þessi átrúnaðr á marga lund breytzt, svá sem þjóðirnar skiptust ok tungurnar greindust. En alla hluti skilðu þeir jarðligri skilningu, því at þeim var eigi gefin andlig spekðin. Svá skilðu þeir, at allir hlutir væri smíðaðir af nökkuru efni.

2. О трех частях мира 2. Um þrjár hálfur veraldar.